Ods?oni?cie pomnika bohaterów 63 pp

Uroczysty obchód w zwi?zku z rocznic? odzyskania niepodleg?o?ci rozpocz?? si? w Toruniu wtorek wieczorem pochodem capstrzyków przez miasto oraz iluminowaniem gmachów pa?stwowych i dekorowaniem domów chor?gwiami o barwach narodowych. Capstrzyk zatrzyma? si? na Rynku Staromiejskim, gdzie z balkonu ratusza wyg?oszono okoliczno?ciowe przemówienie. Orkiestra odegra?a hymn narodowy.
W ?rod?, 11. bm., rano, na pl. ?w. Katarzyny odby?a si? uroczysto?? przy udziale oddzia?ów wojskowych garnizonu toru?skiego i organizacyj PW, w której wzi?li udzia? przedstawiciele w?adz cywilnych i wojskowych. Po nabo?e?stwie odby?a si? na Rynku Staromiejskim defilada, któr? przyj?? gen. Pas?awski. Wieczorem w teatrze miejskim odby?o si? przedstawienie, poprzedzone okoliczno?ciowem przemówieniem.
„Gwo?dziem” uroczysto?ci ?rodowych by?o ods?oni?cie pomnika poleg?ych 63 pp., które odby?o si? o godz. 12, bezpo?rednio po defiladzie na Rynku Staromiejskim.
Pomnik, z którego wygl?dem czytelnicy zapoznali si? ju? z obrazka, zamieszczonego w „S?owie Pomorskim” przed dwoma dniami, stan?? na placu, gdzie dawniej by?a brama forteczna tzw. Lubicka, na skrzy?owaniu ulic Zygmuntowskiej, Dobrzy?skiej i Wa?ów. Plac ten, zgodnie z ostatni? uchwa?? korporacyj miejskich nazwany zosta? „placem Pokoju Toru?skiego” dla upami?tnienia zwyci?skiego pokoju z zakonem Krzy?ackim, zawartego w Toruniu w r. 1466 przez króla Kazimierza Jagiello?czyka. Plac ten, dzi? jeszcze niezabudowany cz??ciowo okolony wa?ami pofortecznymi, wygl?da nieco na pustkowie, w przysz?o?ci jednak, w miar? rozbudowania si? miasta, niew?tpliwie i on uzyska odpowiedni? szat? a tem samem nowowzniesiony pomnik otrzyma odpowiednie dla siebie otoczenie.
Przed godz. 12 obszerny plac Pokoju zape?ni? si? publiczno?ci?. Wokó? pomnika w czworobok ustawi?y si? oddzia?y wojskowe i PW, i delegacje stowarzysze? ze sztandarami. Gdy przedstawiciele w?adz zasiedli w specjalnie przygotowanych krzes?ach, od stop pomnika przemówi? prezes komitetu budowy pomnika in?. Jan Ko?ek. Mówca nakre?li? dzieje powstania pomnika. Inicjatywa w tym kierunku wysz?a od dowódcy i grona oficerów 63 pp. w jesieni 1928 r. Wówczas zwo?ane zosta?o zebrana obywatelskie, które pod przewodnictwem ?p. dr Józefa Wybickiego, starosty krajowego pomorskiego, postanowi?o uczci? pami?? poleg?ych bohaterów 63 pp. Pomnikiem. Utworzony zosta? komitet honorowy, z?o?ony z wybitnych przedstawicieli w?adz i spo?ecze?stwa oraz komitet wykonawczy, na którego czele stan?? pocz?tkowo radca p. Tadeusz Janowski, a gdy z powodu choroby ust?pi?, prezesem komitetu wybrany zosta? in?. J. Ko?ek.
Komitet zabra? si? energicznie do pracy i oto, jako owoc jego wysi?ków, w ci?gu dwóch lat, stan?? okaza?y pomnik.
„Dzi? oddajemy spo?ecze?stwu — mówi? in?. Ko?ek — ten o?tarz narodowej chwa?y, mieszcz?cy w sobie najdro?sze relikwje — ziemi? z pobojowisk, przesi?kni?t? krwi? toru?skich dzieci, tablice spi?owe z nazwiskami poleg?ych bohaterów, które, jak owe w Termopilach, prosz? przechodnia, by Polsce oznajmi?, gdzie, pos?uszni jej prawom polegli. Nad relikwjami temi czujn? stra? obj?? orze? srebrnopióry, utkwiwszy bystry swój wzrok w stron? zachodni?, jak gdyby tam dostrzega? najbli?sze niebezpiecze?stwo.
Ko?cz?c, in?. Ko?ek poprosi? dowódc? OK. VIII. gen Pas?awskiego o dokonanie aktu ods?oni?cia pomnika.
.
S?owo Pomorskie, listopad 1931
.